බුදු දහම

ජීවීන් බිහිවන සතර යෝනි, එම ශරීරවල ස්වභාවයන්, සුවාසූ ධර්මස්කන්ධයන් සහ ආලෝකයේ වේගය අතික්‍රමනය වීම මෙන්ම නිවහල් ජීවනාලෝකය මෙවර “සක්වළ සක්මනේ” විෂය පථය වේ. බුදු ඇසෙත්, විදු ඇසෙත් අසිරිය විනි විද දකින අති පූජ්‍ය බෙල්ලන ඤාණවිමල මහ නාහිමියන්ගේ ඤාණාලෝකයෙන් ඔබ රැගෙන යන සක්වළ සක්මනේ හයවැනි පියවරයි මේ, මහ නායක හාමුදුරුවනේ, වෙනත් ලෝකවල ජීවීන්ගේ, පහළ වීම කොහොමද සිදු වෙන්නෙ ?  

ඒ, ඒ ජීව ලෝකවල පවතින ස්වභාවයන්ට අනුගතවයි, ජීවීන්ගේ පහළ වීම සිදුවෙන්නේ. දැන් අපි ජීවත් වෙන මේ මනුෂ්‍ය ලෝකයේ වුණත් එකම විධියට ජීවීන් හට ගන්නේ නැහැනේ. වරක් අපේ බුදු හාමුදුරුවෝ අග්‍ර ශ්‍රාවක සැරියුත් මහරහතන් වහන්සේට ජීවීන් උපදින සතර යෝනී පිළිබඳව විස්තර කර තිබෙනවා. එනම්, බිත්තර (අණ්ඩජ යෝනි) වලින් උපදින ජීවීන්, වැදෑමහ (ජලාබුජ යෝනි) මව්කුස ඇසුරෙන් උපදින සත්වයින්, අපද්‍රව්‍ය - තෙතමනය (සංසෙදජ යෝනි) ආශි‍්‍රතව උපදින ජීවීන් සහ අඟ පසඟ සහිතව (වැඩී) පහළ වන සත්වයින් වශයෙනුයි. කළල රූපයක් ක්‍රමිකව වැඩීමකින් තොරව ඕපපාතිකව පහළ වන ජීවී කොටස් ද මෙලෙස විවිධ ලෝකවල වෙසෙනවා.

 ඒ වුණත්, භෞතික විද්‍යා ඉගැන්වීම්වලට අනුව ස්ත්‍රී, පුරුෂ සම්යෝගයක් නැතිව ප්‍රමාණාත්මක ඇසට පෙනෙන ජීවීන් හට ගන්නේ නැහැ නේද?  

ඔබ ඔය කියන න්‍යායන් සක්වළ ධර්මතාවලට පටහැනියි. දැන් බලන්න, කෙකනියන් ගැබ් ගන්නේ කොහොමද කියලා. මේඝ (වැසි) ගර්ජනා හඬටයි, උන් ගැබ් ගන්නේ. ඔවුන් අතර ස්ත්‍රී වර්ගයේ සත්වයින් හැර ඔබ කියන අන්දමේ පුරුෂ වර්ගයේ සත්වයින් සමග සංවාසයක් සිදුවන්නේ නැහැ. නමුත් සොබා දහමත් සමග බැඳුනු කෙකනියනුත් (බලාක යෝනියෙහි) ගැබ් ගන්නවා. මේඝ ගර්ජනා නැතිවුණ අහසක් මතු කාලයක නිර්මාණය වුණොත් පමණයි, කෙකනියන්ගේ ගැබ් ගැනීම නතර වෙන්නේ. එතෙක් පුරුෂ සත්වයන් නැතත් කෙකනියන්ගේ ගැබ් ගැනීම සිදු වෙනවා.

එතකොට, ඕපපාතිකව උපදින්නේ, මොන වගේ සත්ව විශේෂද?

  බොහෝ විට එහෙම පහළ වෙන්නේ ඉතා සූක්‍ෂම ප්‍රමාණවල ශරීර කොටස් ඇති සත්ව විශේෂයි. නිරා සතුන් සහ භූත, ප්‍රේත, පිශාච, කුම්භාණ්ඩාදී අමනුෂ්‍යයින් වගේම දේව, බ්‍රහ්ම කොට්ඨාසත් මේ ගණයට අයත් වෙනවා. දෙවිවරුන්ගේ මෙම ඕපපාතිකව පහළ වීම පිළිබඳව ‘සංයුක්ත අට්ඨ කථාවල’ මෙන්ම ‘යෝගාචාරභූමි’ වැනි පුරාතන ග්‍රන්ථවලද විස්තර කර තිබෙනවා. ඒ වගේම ත්‍රිපිටකයේ නොයෙක් තැන්වල දෙවි බඹුන්ගේ පහළවීම් පිළිබඳව දැක්වෙනවා. විශේෂයෙන් දිව්‍ය ශරීරවල සියුම් (සූක්‍ෂම) බව අංගුත්තර නිකායේ ‘සමචිත්ත’ සහ ‘හත්ථක’ වැනි සූත්‍රවල විස්තර කෙරෙනවා. දීඝ නිකායේ සීලක්ඛන්ධ වග්ගයේ ‘කේවට්ට සූත්‍රයෙන්’ බ්‍රහ්ම කායික ලෝකවල සියුම් ශරීර පිළිබඳවත් දීර්ඝ ලෙස විස්තර කර තිබෙනවා.

  මෙවැනි සියුම් ශරීර ඇති ජීව ලෝක දැක ගැනීමට කුමන අන්දමේ ඤාණ ගවේෂණයක් අවශ්‍ය වෙනවාද?  

දෙව්, බඹුන් දැක ගන්නට නම් අෂ්ට ඤාණය ප්‍රමාණවත් වෙනවා. ඒ කියන්නේ, දිබ්බචක්ඛු, ඉද්ධිවිධ, චෙතොපරිය, යථාකම්මූපග, අනාගත, පච්චුප්පන්න, අතීත, පුබ්බේනිවාසානුස්සති යන ඤාණ අටයි. අපේ බුදුහාමුදුරුවන්ට තවත් ඤාණ සම්භාරයක් ඇතුළු අෂ්ට පරිවත්ත අධි දේව ඥානය පවා තිබූ බව සඳහන් වෙනවා. මේ නිසායි, බුදු රදුන් හැරුණු කොට සෘද්ධිමතුන් අතර අග තැන්පත් මුගලන් මහ රහතන් වහන්සේ සහ දිබ්බචක්ඛු ඤාණාලාභීන්ගෙන් අගතැන්පත් අනුරුද්ධ මහරහතන් වහන්සේ වැනි මහ රහතන් වහන්සේ කිහිප නමක් පමණක් දෙව්, බඹුන් සමග සමීපව කටයුතු කර තිබෙන්නේ.

එසේ නම් බුදුරදුන්ගේ මහා ඤාණ සම්භාරය සුවාසු දහසක් ධර්මස්කන්ධයකට සීමා වුණේ ඇයි?

  පන්සාලිස් (හතළිස් පස්) වසරක් තුළ විනය පිටකය 21, 000 ක්, සූත්‍ර පිටකය 21, 000 ක් හා අභිධර්ම පිටකය 42, 000 ක් වශයෙන් ඔබ කියපු පරිදි සුවාසූ (84,000) දහසක ධර්මස්කන්ධයක් දේශනා කොට වදාරා තිබෙනවා. සත්වයන්ට සසරින් එතර වෙන්න, මේ ධර්මස්කන්ධය ඕනෑවටත් වඩා ප්‍රමාණවත් වෙනවා. නමුත්, උන්වහන්සේ සතු දැනුම හා දැක්ම ඊටත් වඩා බොහොම වැඩියි. ඒ බව සංයුක්ත නිකායේ, සිංසපා සූත්‍රයෙන් මෙසේ විස්තර කෙරෙනවා. දවසක් බුදු හාමුදුරුවෝ මහා සංඝයා පිරිවරා ගෙන වන පෙදෙසක් මැදින් චාරිකාවේ නිරත වන අතර ඇට්ටේරියා ගසක් යට විවේක සුවයෙන් වැඩ සිටි සේක. එවිට එම ගසින් බිම වැටී තිබුණ කොළ මිටියක් බුදුරදුන් අතට ගෙන මෙහෙම විමසනු ලැබුවා. ‘මහණෙනි, මේ මගේ අතේ තිබෙන කොළද වැඩි නැති නම් මේ ගසේ තිබෙන කොළ ද වඩා වැඩි’ යනුවෙන් එවිට නොපැකිලිව මහා සංඝයා ‘ගසේ කොළ ඉතා වැඩි’ යැයි තථාගතයන් වහන්සේට පිළිතුරු දී සිටියා. ඉන් පසු බුදුහාමුදුරුවෝ විසින් ‘මහෙණනි මේ ගහේ කොළ ද වැඩි, නැතිනම් මේ වනයේ කොළ ද වඩා වැඩි’ යනුවෙන් නැවතත් විමසනු ලැබුවා. එවිටත් මහා සංඝයා ‘වනයේ කොළ ඉතා ම වැඩි’යි යනුවෙන් පිළිතුරු දුන්නා. ඉනික්බිතිව, එලෙසම ‘මහණෙනි, බුදුවරු දැනගත් ධර්මය මේ වනයේ ඇති කොළ තරම් බොහෝ වැඩි බවත්, බුදුරදුන් ලොවට දේශනා කොට වදාළේ අතේ ඇති කොළ මිට මෙන් ඉතා සුළු ප්‍රමාණයක් බවත් විස්තර කර තිබෙනවා. ඉන් පැහැදිලි වෙනවා, බුදුරදුන් දේශනා නොකළ ධර්මය එම වනයේ කොළ තරම් ඉතා වැඩි බව. උන්වහන්සේ එසේ කළේ, ලොව්තුරා සම්මා සම්බුදු කෙනෙකු සාර සංඛ්‍යෙ කල්ප ලක්‍ෂයක් මුළුල්ලේ පාරමී දම් සම්පූර්ණ කරමින් අවබෝධ කර ගත් මහා ධර්මස්කන්ධය ලෝකයාට විෂය නොවනු නිසා විය යුතුයි.

  එය එකළ පැවති භක්තිවාදී බමුණු සමාජයට විෂය නොවුණත්, නවීන විද්‍යාවේ දියුණුවෙන් කෙළ පැමිණි නූතන සමාජයට නම් විෂය විය හැකියි නේද?

  අදටත් භක්තිවාදී අන්තවාදී මිථ්‍යා ආගම් අදහන අන්ධ ලබ්ධිකයින්ගෙනුයි ලෝකය පිරී පවතින්නේ. නවීන විද්‍යාත්මක කැමරා උපකරණවලට ඉඳහිට දේවතා එළි හා විවිධ ආලෝක දහරාවන් සටහන් වුණාට, ඒවායේ සූක්‍ෂම භාවයන් අවබෝධ කර ගැනීමට තරම් විඥානය දියුණු කර ගෙන නැහැ. නවීන විද්‍යාවෙන් නිරූපණය වෙන්නේ, භෞතික හා යාන්ත්‍රික ඡායා දැක්මක්. නමුත්, අධ්‍යාත්මික සූපසන් දැක්මකුයි, බුදුදහමේ දැක්වෙන්නේ. විද්‍යා (ඉජඪඥදජඥ) යන වදන, බුදුදහමේ විස්තර වෙන්නේ, ‘විජ්ජා’ යනුවෙන්. බුදු දහමට අනුව ‘විජ්ජා උදපාදී’ කියන්නේ නිවැරදිව යමක් අවබෝධ කර ගැනීමටයි. නමුත් නවීන විද්‍යාවෙන් අද නිගමනය කරන හුඟක් දේවල් හෙට දවස වන විට වෙනස් වෙනවා. ඒ දේවල් පිළිබඳව නිවැරැදිව අවබෝධ කර නොගැනීම නිසායි, ඒවා කලින් කලට වෙනස් වෙන්නේ. මේ නිසා අද තියෙන්නෙත්, අවිද්‍යාව හෙවත් අනවබෝධය පිරුණු භෞතික සමාජයකුයි.

මහා විද්‍යාඥ, සාපේක්‍ෂතාවාදයේ පියා වූ ඇල්බට් අයින්ස්ටයින්ටත් වැරදුණේ මේ නිසා ද?

  ඔව්, එතුමා සාපේක්‍ෂතා වාදයෙන් ලොවට අනාවරණය කළ ආලෝකයේ වේගයට වඩා වැඩි වේගයකින් සක්වළ පවතින කිනම් වස්තුවකට හෝ ගමන් කළ නොහැකිය යන අදහස පවා අද වන විට අභියෝගය ලක් වී තිබෙනවා. ලොව පිළිගත් විශිෂ්ටතම විද්‍යාත්මක නිගමනයත් වසර සියය (100) ක් ගත වීමට පෙර වෙනස් වුණා නම්, අනෙකුත් විද්‍යාත්මක නිගමන පිළිබඳ ඉතින් කවර කථා ද? ජිනීවාහි විද්‍යාඥයන් පිරිසක් කළ විස්මය ජනක සොයා ගැනීමකට අනුව, ආලෝකයේ වේගයට වඩා වැඩි වේගයකින් ගමන් කරන අංශු විශේෂයක් හඳුනාගෙන තිබෙනවා. මහාචාර්ය ජෙනී තෝමස් පවසන පරිදි මෙම සොයා ගැනීම නිසා භෞතික විද්‍යාවේ මූලික තේරුම් ගැනීම පමණක් නොව සක්වළ තේරුම් ගැනීමද ගැටලුවක් වී තිබෙනවා. ‘ඒක හරියට මේ සක්වළේ හැමදේම ඔලුවෙන් හිටෙව්වා වගේ වැඩක්. ඒ ගැන හිතන කොටත් ඔලුව අවුල් වෙනවා වගෙයි’ යනුවෙන් ඇය (මහාචාර්ය ජෙනී) විදෙස් මාධ්‍යයන්ට පවසා තිබුණා.

එහෙනම් විද්‍යාවේ නිගමන වලින් ඔලුව අවුල් නොවීමට නම්, බුදු දහමෙන් දෙන උපදේශය කුමක්ද?

  ඔව්, ‘විජ්ජා චරණ සම්පන්නෝ’ යන ගාථා පාඨයෙන්ම ‘විද්‍යාව හා චරණ ධර්ම’ පිළිබඳව විස්තර කෙරෙනවා. බුදුරදුන් සොයා ගත්තා වූ සෑම දෙයක් සමඟම හැසිරීම් රටාවක් සහ චර්යාධර්ම පද්ධතියකුත් නිර්දේශ කර තිබෙනවා. එමගින් මිනිසාගේ සිතට ආධ්‍යාත්මික සුවයක් කැඳවනවා. මේ නිසා එම අවබෝධයෙන් මිනිසාට හෝ පරිසරයට හෝ විපතක්, අනර්ථයක් සිදු වෙන්නේ නැහැ. ලෝකයේ ස්වභාවය මේ බඹයක් පමණ වූ ශරීරය තුළින් අවබෝධ කරගත හැකි බවත්, එහි ලොව ඇති සියලු ධාතු කොටස් දැක ගත හැකි බවත් අංගුත්තර නිකායේ, චතුක්ත නිපාතයේ බුදුරදුන් විස්තර කර තිබෙනවා. එබැවින් බඹයක් පමණ වූ ශරීර කොටස්වලින් යුතු තමා, තමන්වම නිවැරදිව දැක ගැනීම ලෝකය දැකීමක් වැනිය යන්න එම බුද්ධ දේශනාවෙන් මොනවාට පැහැදිලි කෙරෙනවා.


අග්ග මහා පණ්ඩිත,
ආචාර්ය බෙල්ලන ඤාණවිමල මහ නා හිමි

 
සාකච්ඡා සටහන
චාමික මුණසිංහ (B. A. (Hon), M. A.)