බුදු දහම

සතරාකාර මරණ විස්තරයක් විශුද්ධි මග්ගයේ සඳහන්ව ඇත්තේ මෙසේය.
.
1. ජීවිතෙන්ද්‍රියොපචේඡද මරණය (කය සිඳීයාමෙන් සිදුවන මරණය)
2.සමුචේඡ ද මරණය (නැවත කොතැනකවත් පිළිසිද ගැනීම් නැති රහතන් වහන්සේ සියලු සසර දුකින් මිදීමේ (පිරිනිවීමයි) කාලක්‍රියාවයි.
3. ක්‍ෂණික මරණ (සංස්කාරයන්ගේ ක්‍ෂණ භංගයයි. උත්පාද ඨිති භංග වශයෙන් වු ඇතිවීම පැවතීම හා නැතිවීම යන ත්‍රිවිධ ක්‍ෂණ අවස්ථාවයි. (බිඳී යාමයි) හේතු ප්‍රත්‍යයෙන් උපන් සියලු සංස්කාරඳී මෙම ක්‍ෂණයක් ක්‍ෂණයක් පාසා මරණයට ගොදුරු වේ.
4. සම්මුති මරණ (ගස මැරුණේය. අල මැරුණේය ශෂ්‍යය මැරුණෝය යනාදි වශයෙන් පවත්නා ලෝක සම්මත ව්‍යවහාර මරණයි)
.
මේවායින් ජීවිතෙන්ද්‍රියොපචේඡ ද මරණයම මරණානුස්මෘතිය සඳහා අනුස්සති වශයෙන් ගැනීම මෙහිලා සළකනු ලැබේ. ජීවිතේන්ද්‍රියොපචේඡ ද මරණය ද දෙවැදෑරුම් වේ. එය කාල මරණය හා අකාල මරණය වශයෙනි. කර්මානු රූපවම සත්ත්වයන් උත්පත්තිය කර්මයෙන් ගෙන ආ ආයුෂ ක්‍ෂයවීමෙන් හා පුණ්‍යයන් ක්‍ෂය වීමෙන් ලබන්නේ කාල මරණයයි. උපච්ඡේදක කර්මයෙන් (කුසල් වූ හෝ අකුසල් වූ හෝ උත්පත්ති කර්මයාගේ විපාකයට ඉඩ නොතබා විපාකදෙන ප්‍රබල කර්මය ) අනුව සිදුවන්නේ අකාල මරණයයි.
.
තවද මේ කාල හා අකාල මරණයද සතර ආකාරයකි.
.
1.ආයුක්‍ෂය මරණය
2. කර්මක්‍ෂය මරණය
3. උභයක්‍ෂය මරණය හා
4.උපච්ඡේදක මරණය වශයෙනි.
.
උපන් භවයෙහි ආයු සන්තතිය පවත්වා ගෙන යාමට හේතු වූ ආහාර ආදී ප්‍රත්‍යය සම්පත් ඇතත් ප්‍රතිසන්ධිය ලැබූ කර්මය විපාක දී අවසන් වීමෙන් යමෙකුගේ මරණය සිදුවේද එය පුණ්‍යක්‍ෂය මරණයයි. මෙය පුණ්‍ය පක්‍ෂයෙන් පමණක් නොව පාපපක්‍ෂයෙන් ද සිදුවිය හැක. මෙයට කර්මක්‍ෂය මරණයයි ද කියනු ලැබේ.
.
පින් පව් දෙකම අවසන් වීමෙන් ඒ මරණය සිදුවිය හැක. ප්‍රතිසන්ධිය ලබාදුන් කර්මයේ (ලැබූ භවයේ) ආයු කාලය කෙලවර කොට සිදුවන මරණය ආයුක්‍ෂය මරණයයි. කර්ම හා ආයුෂ දෙකේ ම ශක්තිය එක විට අවසන් වීමෙන්ද මරණය සිදුවේ. එම මරණය උභයක්‍ෂය මරණයයි. කර්ම ආයු දෙක්හිම ශක්තිය තව ශේෂව තිබියදීත් දිට්ඨධම්ම (මේ ආත්මයේදීම) වශයෙන් හෝ අපරාපරිය (ඉකුත් ආත්ම භාවයකදී) වශයෙන් හෝ කළ බලවත්ම වෙනත් කර්ම ශක්තියක් ඉදිරියට පැමිණ සිදුවන මරණය උපච්ඡේදක මරණ යයි ද කියනු ලැබේ. මෙය අකාල මරණයෙහි ලා සලකනු ලැබේ. එයද දෙආකාරයකින් සිදුවේ. ක්ෂණික වශයෙන් හා පූර්වකෘත වශයෙනි. මෙලොව වශයෙන් ඒ ඇසිල්ලෙහි කල බලවත් වූ අකුසල කර්මයකින් (ක්‍රියාවකින්) දිවි තොරවීම ක්‍ෂණික අකාල මරණයයි පෙර ජාතීන්හි කළ බලවත් කර්මයක් ඉදිරිපත්ව අවියෙන් සිදුකරනා හා සියදිවි නසාගැනීම් ආදි වශයෙන් සිදුවන මරණය පූර්වකෘත අකාල මරණයයි.
.
එක් කලෙක නාදික ගම ගිඤ්ජකාවසතයෙහි (ගඩොලින් කළ පහයෙහි ) වැඩ සිටි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ භික්‍ෂූන් ඇමතූ සේක. මහණෙනි) භාවිත (අරමුණ) වශයෙන් වඩන ලද බහුලී කෘත (නැවත නැවැත අරමුණු ගැනීම්) වශයෙන් පුරුදු කරන ලද) මරණ සතිය මහත්ඵල මහානිශංස වෙයි. නිවන් පිණිස ඇත්තේ වෙයි. මහණෙනි, ඔබ මරණසතිය වඩන්නාහු ද?
.
එවිට එක්තරා භික්‍ෂූන් වහන්සේ නමක් ‘ස්වාමීනි’, භාග්‍යවතුන් වහන්ස, මම මරණසතිය වඩමි ‘යි කීය.
.
1.භික්‍ෂුව, මරණසතිය කෙසේ වඩයි ද? ස්වාමීනි, භාග්‍යවතුන් වහන්ස, මම යම් විදියකින් රැයක් - දවාලක් (එක් දවසක්) ජීවත් වන්නට හැකි වුවහොත් ඒ කාලය තුල භාග්‍යවතුන් වහන්සේගේ ධර්මය මෙනෙහි කරමින් මරණසතිය වඩමි “ යි කීය.
2. ඉන්පසු තවත් භික්‍ෂුවක් ‘ස්වාමීනි, භාග්‍යවතුන් වහන්ස, මම ද මරණ සතිය වඩමි ‘යි කීහ. භික්‍ෂුව , ඔබ මරණසතිය කෙසේ වඩන්නෙහි ද? ස්වාමීනි, භාග්‍යවතුන් වහන්ස, මම යම් විදියකින් එක දවාලක් (දින භාගයක්) ජීවත් වන්නෙමි යි බුද්ධානුශාසනා, සිහිකරමින් මරණසතිය වඩමියි කීය.
3. ඉන්පසු තවත් භික්‍ෂූවක්, ස්වාමීනි, භාග්‍යවතුන් වහන්ස, “ මම මේ කරුණෙහිලා එක පිණ්ඩපාතයක් වළඳන තුරු (වරු භාගයක්) ජීවත්වන්නෙමියි ඒ කාලය තුල මරණසතිය වඩමි” යි කීය.
4. තවත් භික්‍ෂුවක් “මෙවන් පිඬු සතරක් පහක් වළඳන තුරු ජීවත් වන්නෙමියි ඒ කාලය තුල මරණ සතිය වඩමි” යි කීය.
5. තවත් භික්‍ෂුවක් “ මම එක් බත් පිඬක් සාදා වළඳනතුරු, ජීවත් වන්නෙමියි ඒ කාලය තුල මරණ සතිය වඩමි ‘යි කීය.
6.තවත් භික්‍ෂුවක් “ මම හුස්ම ගෙන පිට කරන තුරු හුස්ම පිට කොට නැවැත හුස්ම ගන්නාතුරු ජීවත් වන්නෙමි යි ඒ කාලය තුල මරණ සතිය වඩමි යි කීය.
.
භික්‍ෂූන් වහන්සේ මෙසේ කී කල්හි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මහණෙනි මේ භික්‍ෂූන් අතුරෙන් 1,2,3,4 වූ භික්‍ෂූන් ප්‍රමාදශිලීව වෙසෙන්නාහුය. 5 - 6 භික්ෂූහු අප්‍රමාදව වාසය කරන්නාහුය. මොවුහු කෙලෙස් ප්‍රහාණය පිණිස තියුණු කොට මරණ සතිය වඩන්නාහු යයි ද කියනු ලබත්, මහණෙනි එහෙයින් මේ කරුණෙහිලා අප්‍රමාදව (එළඹසිටි සිහි ඇතිව) වාසය කරන්නෙමුය. තියුණු කොට මරණ සතිය වඩන්නෙමු යි. මෙසේ හික්මිය යුතුය. (අංගුත්තර නිකාය - ඡක්ක නිපාතය - පඨම මරණසතිය සූත්‍රය http://pitaka.lk/31119/cs,aps )
.
නාදිකා ගම වැඩ සිටි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ භික්‍ෂූන් අමතා මෙසේ වදාළ සේක.
.
මහණෙනි! වඩන ලද බහුල වශයෙන් පුරුදු කරන ලද මරණසතිය මහත්ඵල මහානිසංස ගෙන දෙන්නේය. නිවන පිණිස පවතින්නේය. නිර්වාණාබෝධය අවසන් කොට ඇත්තේ වෙයි. මරණසතිය කෙසේ වඩන්නේද ? මහණෙනි! දහවල ඉක්ම ගොස් රැය එළඹෙත්ම මෙසේ නුවණින් සැළකිය යුතුය.
.
මගේ මරණයට බොහෝ හේතු තිබේ. 1. සර්පයෙක් හෝ ගෝනුස්සෙක් හෝ පත්තෑයෙක් හෝ මා දෂ්ට කරයි. එයින් මාගේ මරණය සිදුවිය හැක. 2. මම පය පැටලී වැටී මිය යා හැක. 3. වැළඳු ආහාර නොදිරවා මිය යා හැක. 4. මගේ පිත කිපී 5. මගේ සෙම කිපී 6. මගේ වාතය කිපී මගේ කාලක්‍රියාව වන්නේය. එසේ වූ වොත් එය මට අන්තරාවකි. මහණෙනි, එහෙයින් මෙසේ නුවණින් සලකා බැලිය යුතුය. රෑ කලුරිය කරන මට අන්තරාය පිණිස පවත්නා වූ පහ නොකල අකුසල ධර්ම තිබේද? එවිට ඔහු හට ලාමක අකුසල ධර්ම ඇතැයි තම හට වැටහේ නම් ඒවා ප්‍රහීණ කිරීම සඳහා වැඩි කැමැත්තේ, ව්‍යායාමයක්, උත්සාහයක් අධික වීර්යයක්, නොපසුබට උත්සාහයක් සතියත් සම්පඡඤ්ඤයත් කළ යුතුමය. ඒ කෙසේද? ගිනිගත් හැඳීවත - ගිනිගත් හිස නිවාගැනීමට ගන්නා අධික විර්යය වෙහෙස මෙනි.
(අං:නි - ඡක්ක නිපාතය දුතිය - මරණසති සූත්‍රය http://pitaka.lk/311110/cs,aps )
.
මේ ආකාර වූ මරණය අනුස්සතියක් වශයෙන් වඩන යෝගාවචරයා හුදෙකලාවම විවේකීව හිද ඒකාන්තයෙන් (මට ද ) මරණය වන්නේය. ජීවිතේන්ද්‍රිය සිඳී යන්නේ කියා නුවණින් සිහිකළ යුතුය . (සම්පජන්නකාරීවද සතිය යෙන්ද) මරණය නියතය. කියා නුවණින් සිහිකළ යුතුය.
.
මරණය අනුවණින් සිහිකරන්නෝ වැදූ මව පි‍්‍රය පුත්‍රයාගේ මරණය සිහිකිරීමෙහිදී මෙන් ශෝකය උපදවන්නේය . තමාට සතුරු වූ වෛරකරන්නෙකුගේ හෝ අපි‍්‍රය ඇත්තෙකුගේ හෝ මරණයේ දී මෙන් පී‍්‍රති වන්නේය. මළමිනි දවන්නා හෝ යටකරන්නා මළමිනී දැකීමෙහි දී මධ්‍යස්ථයකු සේ සිට ඔහුට ඇති සංවේගයක් නැත්තා සේ සංවේගයක් නූපදින්නේය. තමා මරනු පිණිස කඩුව අමෝරා දිව එන වධකයා හෝ වෛරකරුවා දැකීමෙහි දී බිය සුල්ලෙකු මෙන් තමාගේ මරණය සිහි කිරීමේ දී භය උපදින්නේය. මෙසේ මරණය ගැන ශෝක ඉපදවීම ද, පී‍්‍රතිය ඉපදවීමද, සංවේගය නූපදීමද, බිය ඉපදවීම ද යන මේ සියල්ල වන්නේ මරණය පිළිබඳ සතිය ද, සංවේගයද , ඤාණය ද නැති බැවින්ය. එබැවින් මරණ අනුස්සතිය වඩන යෝගාවචරයා ඒ ඒ තැන්හි තමා දැක ඇති මරා දැමූ ද, මැරුණා වූ ද, සම්පත් වින්දනය කළාවුද, බලවත් වූ ද, පඬිවරු වූ ද, නායක වූ ද, අසරණයෝ ද ආදී කොට ඇති මරණයට පත්ව සිටි අය සිහි කරමින් සතිය ද සංවේගය ද ඤාණය ද උපදවා ඒ මරණ සිහි කළ යුත්තේය. මෙනෙහි කළ යුත්තේය. මෙසේ (“ජීවිතං අනියතං න අමරණීයං “ ) අනියත ජීවිතය තුල අමරණීය වූවෙක නැතැයි යන නුවණින් මෙනෙහි කලෝ වන්නේ එවිටය. මෙසේ සිතන්නට පටන් ගත්විට පංච නීවරණයෝ යටපත් වේ. මරණානුස්මෘතිය පිහිටයි. එසේම කර්මස්ථානය ධ්‍යානංගයෙහි මුලට පැමිණේ. (උපචාර සමාධියට සම්ප්‍රාප්ත වේ) මෙසේත් කරන කල්හි සතිය නොපිහිටන්නේ නම් මේ අට ආකාරයෙන් මරණය සිහිකළ යුතුය.
.
1.වධක පචචුපට්ඨානය - වධකයකු ගෙලට කඩුව අමෝරා සිටින්නේයයි සිහියට ගෙන
2. සම්පත්ති විපත්තිය - සම්පතින් යමෙක් බබුලුවන්නේ විපතක් එනතෙක්ය . මෙසේ සම්පත්ති විපත්ති සිහි කිරීම කළ යුතුය.
3.උපසංහරණය - බලවත් අනුන් හා සමගින් තමන් ගලපා බැලීම කළ යුතුය.
4. කාය බහුසාධාරණය - ස්වකීය ශරීරය අන්‍ය බොහෝ සත්ත්වයන් හා සසඳා බැලීම
5. ආයු දුබ්බලය - ආයු දුර්වල කම සලකා බැලීම
6. අනිමිත්තය - මෙතෙක් කල් ජීවත් වන්නේය යන නියමයක් හෝ සීමාවක් නැති බව
7. අද්ධාන පරිච්ඡේදය මෙකල මනුෂ්‍යයන්ගේ ජීවිත ආයුෂ මෙතෙක් කල් විය යුතුයයි නියමයක් නැත . කාලයක් නැති බව සිහි කිරීම .
8. ඛණ පරිත්තයං - ජීවිතය ඉතා ස්වල්ප ක්‍ෂණයක් පවත්නා එකක් වශයෙන් සළකා මරණය සිහිකළ යුතුය.
.
▬▬▬▬▬ මරණය සිහිකිරීමේ ආනිසංස ▬▬▬▬▬
.
1. මේ මරණානුස්මෘති භාවනාවෙහි යෙදුනු යෝගාවචරයා අප්‍රමාදව (සතියෙන් ) වසන්නේය. භවයන්හි නොඇලීමෙහි සංඥාව ලබන්නේය.
2. ජීවිත තෘෂ්ණාව හැර පියන්නේය.
3. පාපයට ගරහන්නේය
4. බහුලව සම්පත් රැස් නොකරයි
5. ලැබෙන දෙයෙහි මසුරු මල තැන්තෙක් වන්නේය.
6. ඔහු අනිත්‍ය සංඥාව පුරුද්දට ගෙනෙයි.
7. එනිසාම දුක්ඛ සංඥාව ද අනාත්ම සංඥාව ද වැටහෙයි.
8.මේ ආත්ම භවයෙහි ම යම් මාර්ග ඵල පිළිවෙලින් නිවන නොලද්දේ නම් මරණයෙන් මතු සුගතිගාමී වන්නේය.
.
අනිත්‍ය වූ, දුක්ඛ වූ, අනාත්ම වු මේ ජීවිතේන්ද්‍රිය කෙරෙහි මරණානුස්මෘතිය වඩන්නේ, නැවැත වඩන්නේ , මරණයකදී තමා ඉදිරිපත් වන්නේ කෙසේද? යන්නට පහත කතා ප්‍රවෘත්තිය සිහිපත් කරමි.
.
¤☸¤══════¤☸¤☸¤══════¤☸¤
Source: https://www.facebook.com/path.nirvana/posts/1039777782756210:0